ΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΩΜΑ

Νους και σώμα

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο άνθρωπος πρέπει να ασκεί το μυαλό και το σώμα του. Πώς το πετύχαιναν αυτό;

Το μακρύ ταξίδι των Ολυμπιακών αγώνων ξεκινά το 776 π.Χ. στην Ολυμπία. Οι Ολυμπιακοί αγώνες γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια και διαρκούσαν πέντε ημέρες. Στη διάρκεια των αγώνων οι Έλληνες από όλες τις πόλεις έκαναν εκεχειρία: σταματούσαν δηλαδή τους πολέμους και βρίσκονταν μαζί ενωμένοι.

Οι Ολυμπιονίκες έπαιρναν ως βραβείο ένα στεφάνι αγριελιάς, τον κότινο, και γνώριζαν πολλές τιμές. Οι συμπολίτες τους γκρέμιζαν μέρος από τα τείχη της πόλης τους για να περάσουν.

Aφού πέρασαν 12 περίπου αιώνες από τότε που άρχισαν, οι Ολυμπιακοί αγώνες καταργήθηκαν το 393 μ.Χ.

To 1896 οι Ολυμπιακοί αγώνες διοργανώθηκαν ξανά στην Αθήνα ύστερα από προσπάθειες του Γάλλου Πιερ Ντε Κουμπερτέν και του Δημήτρη Βικέλα.

Παραολυμπιακοί αγώνες: Παρά (μαζί, κοντά δίπλα) + Ολυμπιακοί , δηλαδή τελούνται μαζί με τους Ολυμπιακούς αγώνες κι έχουν την ίδια αξία.

Οι Παραολυμπιακοί αγώνες είναι η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση στον κόσμο μετά τους Ολυμπιακούς. Συμμετέχουν αθλητές με αναπηρίες. Πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά στην Αγγλία το 1948.

Οι αρχαίοι Έλληνες μορφώνονταν για να ασκούν το νου τους και γυμνάζονταν για να ασκούν το σώμα τους. Έπαιρναν μέρος σε πολλούς αθλητικούς αγώνες. Πιο σημαντικοί ήταν οι Ολυμπιακοί αγώνες, που γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Ολυμπία. Εκεί, Έλληνες από όλες τις πόλεις άφηναν τα όπλα και ειρηνικά, με σεβασμό στους κανόνες, συμμετείχαν και συναγωνίζονταν σε διάφορα αθλήματα με βραβείο ένα στεφάνι από αγριελιά, τον κότινο.

Σήμερα, αθλήτριες και αθλητές από όλο τον κόσμο συμμετέχουν στους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς αγώνες, που διοργανώνονται κάθε τέσσερα χρόνια σε διαφορετικές πόλεις και χώρες της γης. Άνθρωποι με διαφορετική γλώσσα, διαφορετικές συνήθειες, διαφορετικές θρησκείες και από διαφορετικούς πολιτισμούς συμμετέχουν ειρηνικά σε μια μεγάλη γιορτή.

Ενδιαφέρουσες ιστοσελίδες που μπορείς να επισκεφθείς

Παιχνίδι στο Φωτόδεντρο: ταίριαξε τις μασκότ των Ολυμπιακών Αγώνων

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3567

Παίξε και δοκίμασε τις γνώσεις σου, για όσα διαβάσαμε στα τρία αυτά μαθήματα!

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3509

  κότινος, στεφάνι από κλαδί αγριελιάς

ΠΑΡΑΔΟΣΗ

                   Η παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας.

Τα έργα των ανθρώπων, στο παρελθόν και στο παρόν.

Τα παλιότερα χρόνια, τότε που δεν υπήρχαν ακόμα εργοστάσια, οι άνθρωποι αναγκάζονταν να κατασκευάζουν μόνοι τα ρούχα τους και άλλα χρήσιμα αντικείμενα. Σιγά σιγά κάποιοι έγιναν τεχνίτες. Kατασκεύαζαν σπίτια, δρόμους, γεφύρια, κοσμήματα κ.λπ. Για να διδαχτούν δεν πήγαιναν σε σχολές, αλλά κοντά σε παλιότερους τεχνίτες. O ένας μάθαινε στον άλλον τα τραγούδια του τόπου του, τους χορούς, τον τρόπο που καλλιεργούσαν τα φυτά τους, πού και πώς μαγείρευαν και άλλες συνήθειές τους. Έτσι, ο τρόπος που ζούσαν, που ντύνονταν, που χόρευαν, μεταδιδόταν από στόμα σε στόμα, από τον παππού και τη γιαγιά στα εγγόνια και δεν άλλαζε εύκολα. Αυτή είναι η παράδοση. Οι άνθρωποι ενός τόπου κρατούσαν τις παραδόσεις τους για πολλά χρόνια.

Πολλές από τις παραδόσεις, τις συνήθειες δηλαδή των παλιότερων, διατηρούμε κι εμείς σήμερα, παρόλο που ο τρόπος ζωής μας έχει πια αλλάξει πολύ.

Εδώ μπορείτε να δείτε την ιστοσελίδα του Μουσείου Μπενάκη και να περιηγηθείτε στις συλλογές του. Να κοιτάξετε τις φωτογραφίες των έργων και των παραδοσιακών ενδυμασιών που βρίσκονται στη σπάνια συλλογή του.

https://artsandculture.google.com/partner/benaki-museum-of-greek-civilization

Εδώ μπορείτε να περιηγηθείτε στην ιστοσελίδα του «Φωτόδεντρου», όπου υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις για τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας.

Ο μύθος του Μέγα Αλέξανδρου και της αδερφής του της Γοργόνας

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3665

Έθιμα της Αποκριάς

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3658

Καθαρά Δευτέρα, Κούλουμα, χαρταετός

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3658

Ο Μάρτης και το βραχιολάκι του Μάρτη

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3659

Πασχαλινά έθιμα στην Ελλάδα

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3667

Στον τόπο μας ζούσαν άνθρωποι από πολύ παλιά. Πολλά από τα δημιουργήματά τους εξαφανίστηκαν. Άλλα σώζονται μέχρι σήμερα. Αυτά τα παλαιότερα έργα, μαζί με τα σημερινά και μαζί με τη γλώσσα και τις συνήθειές μας, αποτελούν τον πολιτισμό μας. Έτσι, στον τόπο που ζούμε, καθημερινά συναντάμε έργα του πολιτισμού παλιότερων εποχών, αλλά και σημερινά. Τον πολιτισμό μας φανερώνει ακόμη, εκτός από τα έργα, και η καθημερινή μας συμπεριφορά.

Διαδραστικός χάρτης με θρησκευτικά και ιστορικά μνημεία! Κάνε κλικ επάνω στα σύμβολα του χάρτη και θα εμφανιστούν πληροφορίες για το συγκεκριμένο μέρος!

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3513

Φωτογραφίες έργων τέχνης σε δημόσιο χώρο

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3516

Η μοναδική γέφυρα Ρίου-Αντιρίου, Χαρίλαος Τρικούπης

http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3571

 

Πολιτισμός

 Τι σημαίνει η λέξη «πολιτισμός»

Πολιτισμός είναι όσα έχει καταφέρει να κάνει ο άνθρωπος, πνευματικά αλλά και τεχνολογικά. Το παρόν και το παρελθόν της ανθρώπινης ζωής, τη μόρφωση, τα έργα τέχνης, τα έθιμα, τον τρόπο ζωής γενικά, το πώς ζούμε, σκεφτόμαστε και συμπεριφερόμαστε.

Κάποιες φορές αυτή η λέξη έχει πολλές σημασίες, ανάλογα με το τι λέμε. Όπως:

1.      Τη χρησιμοποιούμε επίσης για να δείξουμε όσα έχει καταφέρει μια κοινωνία σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Παράδειγμα: ο μινωικός πολιτισμός, ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός κλπ.

2.      Μπορεί ακόμα να σημαίνει την κοινωνία των ανθρώπων γενικά.

Παράδειγμα: Έζησε για πολλά χρόνια μόνος του, μακριά από τον πολιτισμό.

3.      Επίσης, μπορεί να σημαίνει τους καλούς και ευγενικούς τρόπους ενός ανθρώπου.

Παράδειγμα: Από τον τρόπο που συμπεριφέρεται, φαίνεται πως είναι πολιτισμένος. Οι άνθρωποι σ’ αυτό το μέρος δείχνουν μεγάλο πολιτισμό στην τρίτη ηλικία.

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Ας αρχίσουμε από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, ο οποίος δημιούργησε πολύ σημαντικά έργα, ίσως από τα πιο σημαντικά στην ιστορία του ανθρώπου σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στην Αρχαία Αθήνα μόνο τα αγόρια πήγαιναν στο «σχολείο». Στο πρόγραμμά τους είχαν γυμναστική, μουσική, ανάγνωση, γραφή, μαθηματικά και φιλοσοφία.

«…Ο δάσκαλος μόλις τα παιδιά μάθουν να διαβάζουν, τα βάζει να διαβάσουν δυνατά στην τάξη, καθισμένα επάνω σε σκαμνάκια, τους στίχους των μεγάλων ποιητών και τα αναγκάζει να τους αποστηθίζουν… Οι κιθαριστές, με τη σειρά τους, όταν ο μαθητής ξέρει να παίζει το όργανό του, τον βάζουν να μάθει και άλλα έργα λυρικών ποιητών... Αργότερα, στέλνουν το παιδί στον παιδοτρίβη για τα αθλήματα…»

Πλάτωνα, Πρωταγόρας 325c-e

Στην αρχαία Αθήνα γεννήθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρώπου η λέξη δημοκρατία, που βγαίνει από τις λέξεις δήμος+κράτος, δηλαδή την εξουσία (το κράτος) πρέπει να την έχει ο δήμος (ο λαός). Αυτή η έννοια δεν υπήρχε ως τότε πουθενά στον κόσμο γιατί κυβερνούσαν βασιλιάδες που μπορούσαν να αποφασίζουν μόνοι τους για όλα.

Οι άντρες Αθηναίοι συζητούσαν κι αποφάσιζαν όλοι μαζί για τα ζητήματα της πόλης τους. Για να συζητήσουν, μαζεύονταν στο λόφο της Πνύκας, δίπλα στην Ακρόπολη. Αποφάσιζαν αυτό που ήθελαν οι περισσότεροι.

Ακόμα, οι Αθηναίοι περνούσαν τον χρόνο τους κάνοντας πολλά κοινά πράγματα με τους σημερινούς ανθρώπους.

Στην Αρχαία Αθήνα οι άντρες συναντούσαν συχνά φίλους και γνωστούς, συζητούσαν, έτρωγαν κι έπιναν μαζί, δηλαδή οργάνωναν συμπόσια. Συμπόσια έκαναν σε οικογενειακές γιορτές, σε γιορτές της πόλης ή όταν συνέβαινε κάτι που άξιζε να το γιορτάσουν: διάφορες επιτυχίες, τον ερχομό ή την αναχώρηση φίλων κ.ά.

H αγορά ήταν το μέρος που συναντιόνταν μόνο οι άντρες, για να σχολιάσουν όσα συνέβαιναν στην πόλη τους. 

Ναούς, αγάλματα, αγγεία, συναντούμε παντού όπου έζησαν οι Έλληνες. Αγγεία κατασκεύαζαν για καθημερινή χρήση. Για να τα ομορφύνουν, ζωγράφιζαν στην επιφάνειά τους διάφορα σχέδια και εικόνες, δηλαδή παραστάσεις. Μελετώντας τις παραστάσεις αυτές μπορούμε να πάρουμε πληροφορίες για το πώς ντύνονταν οι άνθρωποι, πώς γυμνάζονταν, πώς πολεμούσαν, ποιες ήταν οι συνήθειές τους.

Οι αρχαίοι Έλληνες κατασκεύαζαν τα θέατρα με τέτοιο τρόπο, ώστε οι θεατές να μπορούν να βλέπουν και να ακούν τα πάντα, όπου και αν κάθονταν. Ακόμη και ο παραμικρός ήχος από την ορχήστρα ακούγεται και στο πιο ψηλό κάθισμα του θεάτρου.

Είχαν εφεύρει πολλούς τρόπους, μηχανήματα και κατασκευές, για να παρουσιάζεται ένα θεατρικό έργο καλύτερα, πιο φυσικό, πιο ζωντανό.

Οι αρχαίοι Έλληνες αγαπούσαν το θέατρο και το θεωρούσαν σημαντικό για τη μόρφωσή τους. Μάλιστα, στην Αθήνα υποχρέωναν με νόμους τους πλούσιους πολίτες «να χορηγούν», δηλαδή να δίνουν χρήματα, για να οργανώνονται θεατρικές παραστάσεις. Αυτοί ονομάζονταν «χορηγοί». Όσοι δεν είχαν χρήματα, δεν πλήρωναν εισιτήριο. Συχνά, ένα θεατρικό έργο γινόταν θέμα συζήτησης στην πόλη, καθώς η υπόθεσή του μπορεί να είχε σχέση με αυτούς που κυβερνούσαν, τους πρόσφατους πολέμους ή άλλα θέματα που ενδιέφεραν τους πολίτες.